Değerli Araştırmacılarımız,

Bu bölümde proje başvurusu öncesinde sıkça sorulan sorular ve cevapları yer almaktadır.

Uygun destek programını seçmek için; buradan destek programlarına ulaşabilirsiniz.

• Fon kuruluşları tarafından sağlanan destek konusunda bilgim oldukça az. Doğrudan nasıl destek alabilirim?

Merak ettiğiniz tüm sorular için almak istediğiniz destek türüne ve bulunduğunuz fakülteye göre ilgili ekip arkadaşlarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

• Doktoramı bitirdim, henüz hiçbir TÜBİTAK projesinden destek almadım.  Nereden başlamalıyım?

→ Eğer düşündüğünüz proje fikri 24 aydan uzun sürmeyecek ve 60.000 TL’den fazla bütçesi olmayacaksa, TÜBİTAK henüz hiç proje başvurusu yapmamış olan akademisyen ve araştırmacılara özel olarak açılmış olan 3001 – Başlangıç Ar-Ge Projeleri Destekleme Programını deneyebilirsiniz.

→ Düşündüğünüz proje süresi ve bütçesi bundan fazlaysa (ve aynı zamanda doktoranızı bitireli 7 yıldan az oldu ve henüz doçentliğinizi de almadıysanız), 3501 – Kariyer Geliştirme Programını düşünebilirsiniz. Bu programdan 36 süreyle 225.000 TL destek alınabilir. Bunun dışında doğrudan 1001 – Bilimsel Araştırmaları Destekleme Programına da başvurabilirsiniz. Bu durumda 36 aya ve 360.000 TL’ye kadar olan projeleriniz desteklenecektir.

• Daha önce bir projede (örneğin 1001) araştırmacı olarak görev almış bir akademisyen, 3001 ya da 3501’e başvurabilir mi?

Evet, 3001 ya da 3501’de proje yürütücüsü olabilirler. Ancak daha önce başka bir ARDEB projesinde Proje Yürütücüsü rolünde görev alan kişiler 3001 programından destek alamazlar. 3501 de sadece bir defa kullanılabilecek bir destektir.

• YL/Doktora öğrencisiyim, ticari bir ürün/hizmet haline gelebilecek bir proje fikrim var. Hangi fonlardan yararlanabilirim?

1005-Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programından yararlanabilirsiniz. Prototip geliştirmek dışında, bu fikirle birlikte bir iş kurma teşebbüsünde bulunmak için de 1512-Tekno Girişim Desteklerini değerlendirebilirsiniz.

PROJEDE GÖREV ALMA KOŞUL VE LİMİTLERİ

• TÜBİTAK projelerinde yer alma limitlerim dolmuş durumda (3 PY, 2 PY+2A, 1 PY+4A, 6A). Bir araştırma yapan lisans/YL/doktora öğrencimin projesine destek almak istiyorum. Hangi fona başvurmalıyım?

1002 Hızlı Destek programı, mevcut limitlerinize +1 PY rolü eklemenize imkân sağlar. 1002’de PTİ ve kurum hissesi yoktur. Ancak öğrencinize bursiyer desteği sağlar ve araştırma için gerekli basit alımları destekler. (12 ay, 30.000 TL). Dilerseniz projenizde doktoralı olmak kaydıyla araştırmacı da çalıştırabilirsiniz.

• Projede destek alacağım bir uzmanı, danışman mı, araştırmacı mı yazmalıyım?

Bu konuda ilgili uzmanın projeye katkısı dikkate alınır. Projedeki katkısı %10’un altında olan kişiler araştırmacı olarak görev alamazlar. Bu tür kişilerin danışman olarak yazılması gerekir. Bir araştırmacının projeye katkısı ise %10-%50 arasında olabilir.

• Bir ARDEB projesinde yer alacak araştırmacı sayısı konusunda bir sınırlama var mıdır?

Bu konuda açıkça belirtilmiş sayısal bir sınırlamadan yok. Ancak bir araştırmacının projedeki katkısının en az %10 olması gerektiğine dair bir şart mevcuttur. Dolayısıyla proje yürütücüsü de dâhil en fazla 10 kişilik bir araştırmacı ekibinin varlığı mümkündür. Ancak bu durumda projeden verilecek PTİ’nin de araştırmacılar arasında katkı oranlarına göre paylaşılacağı unutulmamalıdır (Bir projeye verilen PTİ, Proje Yürütücüsüne verilen miktarın en fazla iki katı kadardır. Bu miktarın yarısı Proje Yürütücüsüne, diğer yarısı da katkı oranlarına göre araştırmacılara dağıtılır).

• Bir ARDEB projesinde görev alacak danışman sayısı konusunda bir sınırlama var mıdır?

Bu konuda sayısal bir sınırlamadan çok, yerindelik konusunda bir sınırlama vardır. Bu sınırlama şu şekildedir: Bir projede görev alacak danışman sayısı o projedeki özel uzmanlık gerektiren alan sayısı ve proje süresi ile sınırlıdır. Pratikte genellikle bir veya iki danışman yazılır.

• Bir ARDEB projesinde, başka bir kurumda çalışan bir kişiyi (örneğin üniversite hastanesindeki bir uzman doktoru veya kamu kurumundan bir uzmanı) araştırmacı olarak yazabilir miyiz?

Evet yazılabilir. Ancak bu kişinin çalıştığı kuruma göre aranan nitelikleri değişmektedir. Üniversite personeli olan kişilerin araştırmacı veya danışman olabilmesi için doktora derecesine sahip olması gerekirken; kamu veya özel kuruluşlarda çalışan kişilerin dört yıllık lisans derecesine sahip olması yeterlidir.

• ARDEB projeme yurt dışından bir kişiyi araştırmacı olarak yazabilir miyim?

Yurt dışında yaşayan kişiler (TC vatandaşı olsalar bile) araştırmacı olarak ARDEB projelerinde görev alamazlar. Bu tür işbirliği gerektiren projeler için İkili İşbirliği Programlarını kullanabiliriz.

• Üniversite Hastanesinde çalışan uzmanlığını henüz tamamlamamış bir “asistan doktor” Proje Yürütücüsü olabilir mi?  (Üniversite dışında yapılacak başvurularda Proje Yürütücüsü için 4 yıllık lisans mezuniyeti şartı yeterliydi. Asistan doktor da bu kısımda sayılabilir mi?)

Kamu personelinde Proje Yürütücüsü olmak için 4 yıllık lisans mezuniyeti yeterlidir. Ancak bu durum, üniversite hastanelerinde veya ihtisas eğitimi verdiği kabul edilen Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastanelerinde çalışan personeller için geçerli değildir.

→ Bu kurumlardaki hekimlerin proje yürütücüsü olmak için uzmanlıklarını tamamlamaları gereklidir.

→ Bu kuralın tek istisnası 1002-Hızlı Destek Programıdır.

→ Tıpta uzmanlık eğitimi alan asistan doktorlar, örneğin kendi tez çalışmaları için 1002 programına başvurabilirler.

• Bir ARDEB projesinde, başka bir kurumdaki bir öğrenciyi bursiyer olarak yazabilir miyim?

Yazabiliriz. Bu konuda aynı kurumda olma şartı aranmaz. Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında (KKTC’den sunulan projeler için ise KKTC’deki) lisans ve lisansüstü (Yüksek Lisans ve Doktora) eğitimlerine devam etmekte olan “öğrenciler” veya öğrenci statüsündeki “Araştırma Görevlileri” ile doktora sonrası araştırmacılar bursiyer olarak proje ekibinde yer alabilirler.

• Yurt dışından ülkemize çağırmak istediğimiz tecrübeli araştırmacılar var.Nasıl bir destek bulabiliriz?

Bu tür destekler için akademik dolaşım destekleri olan 2221 ve 2236 programları incelenebilir. Lütfen BİDEB Destekleri uzmanımıza müracaat ediniz.

• ARDEB kotasını doldurmuş bir yürütücü / araştırmacı uluslararası projelerde yürütücü olabilir mi?

Evet, uluslararası projelerde (H2020, ERC vb.) herhangi bir sınırlama yoktur. Ancak AB destekli projelerin kendi içerisinde bir alt sınır olarak, birden fazla projede çalışan akademisyenin projelere ayıracağını beyan ettiği zamanın %100’ü aşmaması gerekir.

• Halen 1002-Hızlı Destek Programından proje yürütücüsü olarak destek alıyorum. Başka bir 1002 desteğine başvurabilir miyim?

Hayır, ikinci bir “Hızlı Destek” projesinde araştırmacı olabilmek için yürütücüsü olduğunuz yürürlükteki Hızlı Destek projesinin sonuçlanması(nihai raporunun kabul edilerek tamamlanmış olması) gerekmektedir.

• Üniversitede çalışıyorum ve doktora öğrencisiyim acaba projede araştırmacı olabilir miyim?

Üniversitede kadrolu çalışan doktora öğrencileri 1002 Hızlı Destek projelerinde yürütücü/araştırmacı olarak görev alabilirler. Ancak üniversite personelinin diğer programlarda araştırmacı olmak için doktora mezuniyeti şartı mevcuttur.

• 3501-Kariyer Geliştirme Destekleme Programında doçentliğin alınmamış olması koşulu var. Mart/Eylül dönemlerinde açılan 3501 başvurusu yapıldıktan sonra doçentlik alınırsa (projenin kabul olması durumunda sözleşme imzalanmadan ) proje yürütücüsü olarak devam edebilir miyim?

Doçentliğin alınmamış olması şartı, son başvuru tarihi itibariyledir. Dolayısıyla son başvuru tarihinden sonraki unvan değişiklikleri başvuruyu veya projenin yürümesini engellemeyecektir.

• Herhangi bir BİDEB programına başvuru yapan kişi aynı zamanda ARDEB projelerinde de görev alabilir mi?

Evet, görev alabilir. Fakat farklı programlar arasında bazı kısıtlamalar vardır. Bunun için BİDEB/ARDEB Görev Alma Koşulları Tablosunu inceleyebilirsiniz.

→ ARDEB Projelerinde görev alabilme limitleri için buraya tıklayabilirsiniz.

• Kamu kurumu çalışanı olan bir mimar projede yardımcı personel olarak görevlendirilmek istenirse ödemesi neye göre hesaplanır?

Kamu çalışanları, ARDEB projelerinde Proje Yürütücüsü veya Araştırmacı olarak yer alabilirler ve üniversitedeki personeller gibi PTİ alabilirler (Proje Yürütücüsü 2.000 TL, Araştırmacı 1.000 TL). Diğer taraftan projede birden fazla proje yürütücüsünün olmasının, ancak 1007, 1003 gibi çok paydaşlı programlar için söz konusu olduğu dikkate alınmalıdır.

BÜTÇE SORULARI

• ARDEB projelerinde bursiyer bütçeleri için bir limit var mıdır?

2015 yılı itibariyle, daha önceden var olan “bursiyer ücretleri toplamda 4.800 TL’yi geçmemeli” şartı kaldırılmıştır. Şu anda toplam bursiyer bütçesi için bir limit bulunmamaktadır (1003 gibi çağrılı destek programlarında bütçe sınırları olabilmektedir. Bu sınırlar ilgili desteğe ait çağrı metninde ayrıca belirtilir). Ancak başvurumuzun olumlu sonuçlanabilmesi için bursiyer sayısının, iş tanımı, uzmanlık gereksinimi ve efor ihtiyacı ile uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Bu uyum, proje başvuru formlarının bütçe ekine yer alan ve bursiyerlerin özelliklerini ve projedeki rollerini açıklayacağımız ek sayfada açıklanmalıdır.

• Doktora öğrencisi iken bir projede (1001, 1003, vb) doktora öğrencisi bursiyeri olarak rol aldım Proje bitmeden önce doktoramı tamamlarsam ne yapmalıyım? Projedeki görevim devam ettiği sürece bursum da devam eder mi?

Projede doktora sonrası bursiyer olarak görevinize devam edebilirsiniz. Yürütücünün sizi doktora sonrası bursiyeri olarak forma eklemesi gerekir. Bursunuz proje süresince devam eder. Bu tür durumlarda burs miktarının artırılması için bütçe artışı talep edilemez; ancak bütçede yeterli miktar ödenek olması durumunda ARDEB’e yapılacak başvuru ile burs miktarının artırılması mümkündür.

• Projemize eklediğimiz araştırmacı belli bir süre projede yer alıyor. Mesela 36 aylık bir projenin 12 ayında yer alacak. Araştırmacının PTİ’si neye göre hesaplanır?

▶︎ Araştırmacıların PTİ’leri iki parametreye göre hesaplanır:

1) Projedeki katkı oranları (ki bu oran %10-%50 arasında olabilir.)

2) Projedeki iş paketlerindeki sorumluluk süresidir. Projemizin kabul edilmesinden sonra TÜBİTAK-MADES grubu araştırmacıların katkı oranı ve görev sürelerine bakarak toplam PTİ miktarını belirler ve sözleşmede bu miktar ve hangi dönemde ne kadar PTİ yatırılacağı belirtilir.

FİKRİ  ve SINAİ MÜLKİYET HAKLARI

• Üniversitemizden başvurusunu yaptığımız kamu destekli bir projede 5 kişilik bir araştırma ekibimiz ve ilave olarak bursiyerlerimiz var. Projede ortaya çıkacak olan bir buluşun bursiyer öğrenciye ait olması veya onun da katkısının olması durumunda nasıl bir prosedür izlemeliyiz?

Bir projedeki buluşların; kamu desteği/finansmanı sağlayan kamu kurmuna (Ör. Bu kurum Tübitak ise, TÜBİTAK’a v.s.)  ve eş zamanlı olarak Üniversitemizde bu konuda yetkili birim olarak Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) ne geciktirmeksizin ve yazılı olarak bildiriminden Proje Yürütücüsü sorumludur.

→ Bu bildirim, Buluş Bildirim Formu ile yapılır ve buluş üzerinde katkısı olan herkes (katkısı olduğu düşünülüyorsa bursiyerler dâhil), katkı oranlarına göre bu forma yazılırlar. Proje yürütücüsü ve tüm proje ekibi buluşla ilgili gizlilik prensibine uymakla yükümlüdürler.

• Bir projede hazırlık aşamasında patentlenebilir bilgi vs. ortaya çıktığında bunun Buluş Bildirim Formu ile kamu desteği sağlayan kuruma (Ör. Bu kurum Tübitak ise TÜBİTAK’a) bildirilmemesi durumunda ne olur?

Buluşların bildirim sorumluluğu Proje Yürütücüsüne aittir. Buluş ortaya çıkar ve fakat bildirim yapılmazsa, proje süresinin dolmasını müteakip 3 ay sonrasında projedeki tüm fikri haklar otomatik olarak kamu desteği sağlayan kuruma (Ör. TÜBİTAK’a) geçmiş sayılır.

→ Bu durum, proje sözleşmelerinde de açıkça belirtilir. Destek sağlayan kuruma yapılan bildirimin ardından, ilgili buluşun patentinin alınması sürecinin başlatılması da Proje Yürütücüsünün sorumluluğundadır. Eğer patent başvurusu yapılmazsa yine tüm haklar kamu desteği sağlayan kuruma (Ör.TÜBİTAK’a) devredilmiş sayılır.

→ Patent alma sürecinin başlatılması için, Proje Yürütücüsünün, kamu desteği sağlayan kuruma (Ör. Bu kurum TÜBİTAK ise TÜBİTAK’a) yapılan bildirimle eş zamanlı olarak aynı bildirimi Üniversiteye de yapması ve TTO ile süreci takip etmesi gerekmektedir.

• Bir proje fikrim var, ama proje sonunda patent almayı düşündüğüm ve belki ticarileşebilecek bazı çıktılar olacak. Projem için destek aldığımda, bu fikri mülkiyetler kime ve ne kadar ait olacak?

Ankara Medipol Üniversitesi Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Yönetimi Yönergesi’ ne göre; “Başvuru Sahibi” Üniversite, “buluşçular” ise Buluş Bildirim Formunda belirtilen proje ekibi olacak şekilde tescil işlemleri yapılır. Bu tür buluşlara hizmet buluşu adı verilmektedir. Hizmet buluşlarının ticarileşmesi halinde elde edilen net gelirin; %65’i Üniversitenin, %35’i ise buluşçuların olacak şekilde gelir paylaşımı söz konusudur (ya da buluşçuların tercihine göre, gelir paylaşımı yerine buluş teşvik ödülü ile ödüllendirilebilir). Üniversitenin, buluşu serbest bırakması halinde ise buluşçular, tescil masraflarını kendileri karşılayarak kendi adlarına tescil yapabilirler.

.

---